Ở Nhật, ngày 5 tháng 5 là ngày lễ “Kodomo no hi” (Ngày thiếu nhi), là 1 trong 15 ngày lễ quốc gia của Nhật Bản (ngày nghỉ nhưng vẫn được ăn lương). Từ năm 1948, luật pháp Nhật quy định ngày này là ngày tôn trọng nhân cách của trẻ em, ngày cầu mong hạnh phúc cho trẻ em và cũng là ngày cảm tạ người mẹ.
Theo tập quán trước đây thì ngày 5 tháng 5 là ngày lễ cầu mong sức khỏe và trưởng thành dành riêng cho con trai, ngày này được tính theo âm lịch, chính vì thế vẫn còn vài nơi ở Nhật làm lễ vào ngày 5 tháng 6 do chênh lệch 1 tháng giữa âm lịch và dương lịch. Ngày lễ dành riêng cho con gái là ngày 3 tháng 3 , được gọi là Hina matsuri.
Ngày 5 thánh 5 âm lịch cũng là ngày Tết truyền thống ở 1 số nước châu Á, được gọi là Tết Đoan Ngọ. Đoan nghĩa là mở đầu. Ngọ là khoảng thời gian từ 11 giờ sáng đến 1 giờ chiều, ăn Tết Đoan Ngọ là ăn vào buổi trưa. Đoan Ngọ là lúc mặt trời ở gần với trái đất nhất. Tết Đoan Ngọ còn được gọi là Tết Đoan Dương vì theo triết lý Đông phương hỏa khí của trời đất và trong cơ thể của con người trong ngày Đoan Ngọ lên đến đỉnh cao nhất.
Tùy theo quốc gia và khu vực, truyền thuyết về lịch sử ngày 5 tháng 5 được lưu truyền khác nhau , Tại Việt Nam mình, dân gian gọi ngày Tết Đoan Ngọ là ngày Tết giết sâu bọ, là ngày bắt sâu bọ và tiêu diệt các loài cây gây hại cho cây trồng trên cánh đồng. Ở vùng đồng bằng Nam bộ thì ngày 5 tháng 5 còn được gọi là ngày “Vía Bà”, thờ Linh sơn Thánh mẫu trên núi Bà Đen. Ở Đồng Tháp thì gọi là ngày “Nước quay”, là ngày bắt đầu của những mùa lũ hàng năm,…
Theo truyền thống của Nhật, vào ngày 5 tháng 5, các gia đình có con trai thường treo cây sào có gắn lá cờ đuôi nheo cá chép (Koi nobori) trước sân nhà mình để cầu mong con trai mình sẽ luôn được mạnh mẽ, vươn lên và thành công trong cuộc sống. tựa như cá chép vượt vũ môn đễ hóa rồng vậy. Có gia đình treo số cờ cá chép theo đúng số thành viên trong gia đình của mình.
Ngoài ra, người ta còn trưng búp bế võ sĩ mặc áo giáp (yoroi) và đội mũ sắt (kabuto). Vì Áo giáp và mũ sắt được dùng để bảo vệ tính mạng của các võ sĩ trong chiến tranh ngày xưa.
Vào ngày 5 tháng 5 này, số trẻ em dưới 15 tuổi ở Nhật là : 16,05 triệu (8,22 triệu nam và 7,82 triệu nữ). Trong 35 năm qua, con số này giảm liên tục .Vào năm 1950, tổng số trẻ em dưới 15 tuổi chiếm 35.4 % của tổng dân số, nhưng hiện nay (1/4/2016) con số này chỉ chiếm có 12,6%, rất thấp so với ở Mỹ là 19.2%, Pháp: 18.5% , Việt Nam : khoảng 25%.
Liên Hiệp Quốc định Ngày thiếu nhi thế giới là ngày 20 tháng 11, nhiều quốc gia chọn ngày này là Canada, Úc, Ai Cập, Pakistan, Hungary, Phần Lan,….Nhưng Thái Lan, Lào, Campuchia , Myamar chọn ngày thứ bảy của tuần thứ 2 trong tháng Giêng. Hồng Kông, Đài Loan chọn ngày 4 tháng 4,….Mỹ không có ngày Thiếu Nhi riêng mà thường tổ chức chung trong các ngày của Mẹ, Ngày của cha. Việt Nam và Trung Quốc chọn ngày 1 tháng 6, Tết Trung Thu làm Ngày thiếu nhi.
Montréal, ngày 4/5/2016
Ngô Khôn Trí
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét