Kim Lũy - 金縷衣 - Đỗ Thu Nương (Nữ Sĩ Đời Đường)

1. Bản chữ Hán cổ của bài thơ:

金縷衣                          KIM LŨY

勸君莫惜金縷衣,         Khuyến quân mạc tích kim lũ y,
勸君惜取少年時.         Khuyến quân tích thủ thiếu niên thì.
花開堪折直須折,         Hoa khai kham chiết trực tu chiết,
莫待無花空折枝!        Mạc đãi vô hoa không chiết chi !

杜秋娘                         Đỗ Thu Nương

2. Chú thích:

* Kim Lũ Y: là áo được dệt bằng những sợi tơ vàng óng. Ý chỉ quần áo hoa lệ đẹp đẽ.
* Tích: là Tiếc, là thương, là xót, là Tiếc rẻ.
* Kham: là Nên, là Được, là Đúng lúc.
* Trực: là Ngay, là Thẳng, là Tức khắc.
* Đãi: là Đợi, là Lần lừa.

3. Nghĩa bài thơ: Áo Tơ Vàng

Khuyên chàng đừng tiếc rẻ những chiếc áo tơ lụa vàng qúi giá, mà hãy nên tiếc nuối lấy tuổi thanh xuân của mình. Cũng như khi hoa đang nở đẹp thì hãy kịp lúc mà bẻ lấy ngay, đừng để cho đến khi hoa rụng rồi thì chỉ bẻ được cái cành không mà thôi!

Khéo mà ví von khuyên nhủ những chàng công tử phong lưu chỉ biết ăn ngon mặc đẹp, mà không biết tranh thủ lấy tuổi thanh xuân của mình để trao dồi kiến thức, cố gắng học hành để mong có ngày tiến thủ, lập chữ công danh ... Cứ mãi miết ăn chơi trác táng ở lầu xanh, ở các nơi trà đình tửu điếm, để đến khi ăn năn thì đã qúa muộn màng

3. Tác giả:

ĐỖ THU NƯƠNG 杜秋娘 ( cuối Thế kỷ 8 ) tên thật là Đỗ Thu, người đất Kim Lăng đời Đường. Bà là một ca kỹ múa giỏi hát hay và giỏi cả thi ca, 15 tuổi đã được Tiết Độ Sứ Lý Kỹ 李錡 mua về làm tì thiếp. Sau Lý Kỹ tạo phản thất bại, bà bị biếm vào cung. Khi Đường Mục Tông 唐穆宗 (821-826) lên ngôi, phong bà làm Phó Mẫu là giáo tập ở trong cung nuôi dạy Thái Tử. Mục Tông mất, Thái tử bị phế, bà bị thải về quê. Khi Đỗ Mục đi ngang qua Kim Lăng, trông thấy hoàn cảnh của bà vừa già vừa nghèo khổ, ông đã làm bài Đỗ Thu Nương Thi 杜秋娘詩 để kể lại thân thế của bà.

(Bản viết tay 2011)

4. Diễn Nôm:

Khuyên chàng chớ tiếc áo tơ vàng,
Hãy tiếc tuổi xuân chớ để tàn.
Hoa nở đúng kỳ tua bẻ lấy,
Đừng đợi cành không bẻ muộn màng!

Lục bát:

Tiếc chi chiếc áo chỉ vàng,
Khuyên chàng trân trọng tuổi đang xuân thì.
Hoa đang độ, hãy bẻ đi,
Đợi khi hoa rụng bẻ gì cành không?!

Đỗ Chiêu Đức Biên Soạn
***
Các Bài Dịch Khác:

Áo Tơ Vàng

Tiếc gì chiếc áo tơ vàng
Xin chàng đừng để xuân tàn qua nhanh
Hái hoa đúng độ tươi xanh
Kẻo khi cánh rụng trơ cành còn chi

Kim Oanh
***
Áo Tơ Vàng

1) Lục Bát

Đừng mê cái áo tơ vàng
Tuổi xuân đáng quý lang thang ích gì ?
Hoa đang hàm tiếu kịp kỳ
Đợi cho hoa rụng còn chi bẻ cành

2) Tứ Tuyệt

Tiêc áo tơ vàng có ích chi
Tuổi xuân mới quý nỡ qua đi
Cấp kỳ bẻ lấy hoa hàm tiếu
Chớ để hoa tàn muộn mấy khi

Mai Thanh Xuân 
Ngày 02 tháng 12 năm 2017
***
Áo Tơ Vàng

Thôi tiếc mà chi áo lụa vàng
Tuổi xuân nào mãi với thời gian
Như hoa đương độ dang tay hái
Chớ để cành trơ đóa úa tàn

Kim Phượng