Ký Phu - 寄夫 - Trần Ngọc Lan (Nữ Sĩ Đời Đường)

1. Bản chữ Hán cổ của bài thơ:

寄夫                         KÝ PHU
夫戍邊關妾在吳， Phu thú biên quan thiếp tại Ngô,
西風吹妾妾憂夫。 Tây phong xuy thiếp thiếp ưu phu.
一行書信千行淚， Nhất hàng thư tín thiên hàng lệ,
寒到君邊衣到無?  Hàn đáo quân biên y đáo vô?

陳玉蘭                   Trần Ngọc Lan

Chú Thích:

* Thú: Đi lính xa. Thú Biên Quan : là Đi lính đóng đồn ở ngoài biên ải.
* Ngô: Đất Ngô, nước Ngô xưa, chỉ một dãy của tỉnh Giang Tô ngày nay.
* Tây Phong : là Gió tây, chỉ Gió mùa thu hiu hắt.

Nghĩa Bài Thơ:

Gởi Chồng

Chồng đi lính xa tận ngoài biên ải, còn thiếp thì ở lại đất Ngô của xứ Giang Nam. Khi gió tây thổi đến thiếp lại càng lo lắng cho chồng, nên viết thư thăm hỏi, mỗi một hàng thư là cả một ngàn hàng lệ nhỏ, chỉ lo sợ rằng khi cái lạnh của mùa đông ập đến bên chàng thì không biết chiếc áo ngự hàn của thiếp gởi đã đến kịp lúc bên chàng chưa ?

Tình cảm thật da diết thiết tha. Toàn bài thơ là những tiểu đối khéo léo nêu bật nỗi lòng của người chinh phụ vọng phu : Chàng phải đi ngoài biên ải xa xôi, còn thiếp thì được ở lại quê nhà. Khi gió tây thổi, thiếp thấy lạnh, nên lại lo cho chàng. Một hàng thơ viết cho chàng là cả ngàn hàng lệ của thiếp đã nhỏ ra. Cuối cùng, là cái lo đáng lo nhất : Khi cái lạnh đến bên chàng thì áo của thiếp gởi có đến kịp lúc hay không ?

Cả bài thơ bốn câu, câu nào cũng nêu lên tình ý của một CHÀNG một THIẾP, nhưng không phải là "Tình chàng Ý thiếp ai sầu hơn ai" nữa, mà là sự ưu tư lo lắng khoắc khoải của người cô phụ hết dạ thương chồng đang xông pha ngoài biên ải ! Hai điệp từ PHU, ba điệp từ THIẾP càng làm cho bài thơ tha thiết và gần gũi với người đọc hơn, nhất là câu : " Tây phong xuy thiếp thiếp ưu phu " vừa chơn chất vừa thật thà dễ đi vào lòng người. Câu " Nhất hàng thư tín thiên hàng lệ " càng nhấn mạnh thêm sự thương cảm xót xa của người chinh phụ trông chồng.

Trần Ngọc Lan là nữ thi sĩ đời Đường, không rõ năm sanh năm mất, bà là thê tử của thi nhân Vương Giá 王驾. Giá đậu tiến sĩ năm Đại Thuận nguyên niên 大顺元年, làm quan đến chưc Lễ Bộ Viên Ngoại Lang, mà ta đã biết ông qua bài Xuân Tình 春晴 với 2 câu thơ bất hủ:

蜂蝶紛紛過牆去， Phong điệp phân phân quá tường khứ,
卻疑春色在邻家 . Khước nghi xuân sắc tại lân gia.

... mà nhà thơ Tiến Chiến Jean. Leiba đã phỏng dịch rất hay là:

Tơi bời ong bướm bay qua ngỏ,
Những tưởng màu xuân ở xóm ngoài!

Diễn Nôm:

Thiếp ở quê nhà chàng lính thú,
Nhớ chàng gió lạnh nói sao vừa.
Một hàng thơ viết ngàn hàng lệ,
Lạnh đến bên chàng áo đến chưa?

Lục bát:

Chàng biên tái, thiếp quê nhà,
Gió tây thổi thiếp thiết tha nhớ chàng.
Một hàng thư, lệ ngàn hàng,
Áo len thiếp gởi kịp chàng mặc chăng ?!

Đỗ Chiêu Đức Biên Soạn

(Bản viết tay 2011)
***

Các Bài Dịch Khác:

Gởi Chồng

Thiếp ở khuê phòng chàng ngoài biên ải
Gió Tây lạnh thổi lòng mãi nhớ lo
Viết một hàng thư ngàn hàng lệ nhỏ
Đan áo gởi đến chàng kịp mặc cho.

Kim Oanh
***
Gởi Chồng

1) Lục Bát
Chồng em lính thú ải quan
Gió tây về lạnh thương chàng ưu tư
Ngàn hàng lệ, một hàng thư
Lạnh ngoài quan tái áo như đang chờ ?

2) Thơ Mới

Em ở quê, chồng lính ngoài biên ải
Gió tây lạnh, vợ lo lắng thương chồng
Một dòng thư viết ngàn dòng lệ đổ
Gió biên thùy áo ấm chậm chàng mong

Mai Thanh Xuân
***
Gởi Chồng

Thiếp tại Ngô chàng trấn ải quan
Gió Tây lạnh tỏ vội bao hàng
Một câu bi lụy bấy dòng lệ
Áo tới chàng chăng khi tiết sang

Kim Phượng