Nguyệt - Trần Nhân Tôn (1258 - 1308)

Nguyệt - Trần Nhân Tôn (1258 - 1308)

Bán song đăng ảnh mãn sàng thư
Lộ trích thu đình dạ khí hư
Thụy khởi châm thanh vô mịch xứ
Mộc tê hoa thượng nguyệt lai sơ

Dịch Xuôi : Trăng

Bóng đèn chiếu sáng, bên song cửa nửa mở, sách đầy giường
Sương thu rơi ngoài sân vắng, khí trời đêm thoáng mát
Ngủ dậy, tiếng chày văng vẳng, không biết từ thôn xóm nào
Vầng trăng vừa lên trên cành hoa mộc tê

Các Bản Dịch:
Trăng

Nửa song, đèn sáng, sách đầy giường
Hiên đọng sương thu, đêm nhẹ buông
Thức giấc, tiếng chày đâu đó động
Trăng lên, chùm quế, nguyệt lồng gương

Chú Thích:

(1) Châm thanh = tiếng chày giặt quần áo. Ngày xưa , giặt quần áo , nhúng nước rồi lấy chày đập cho sạch.
(2) Mộc tê hoa = hoa mộc tê, còn gọi là hoa quế, thường thấy ở các đình chùa và ở nơi ẩn dật của các thiền giả.

Lời Thêm:

Vua Trần Nhân Tôn chẳng những còn là một vị anh quân, đời Trần, lãnh đạo toàn dân, 2 lần đại thắng Nguyên Mông, mà còn là sư tổ dòng thiền Trúc Lâm Yên Tử nước ta, để lại cho đời 4 câu kệ : "Cư trần lạc đạo thả tùy duyên/ cơ tắc xan hề khốn tắc miên/gia trung hữu bảo hưu tầm mịch/ Đối cảnh vô tâm mạc vấn thiền ". Dịch xuôi: Sống đời vui đạo hãy tùy duyên/ ăn ngủ hòa theo lẽ tự nhiên/ Phật ở trong tâm, đừng kiếm nữa/ an nhiên tự tại hỏi chi thiền.Thiển nghĩ, nói một cách giản dị, nếu tu là để tìm cách sao cho được sống vui, thì tin là chỉ cần cố gắng sống theo 4 câu kệ này là đủ. Cầu chúc sống vui.

Phạm Khắc Trí
07/11/2014
* * *
Trăng

Song khép nửa,đèn soi giường sách
Sương Thu rơi phủ lạnh màn đêm
Tiếng chày vọng đến bên thềm
Cành hoa quế đón trăng lên Nguyệt lồng

Song Quang
* * *
Trăng

Đèn soi nửa cửa, sách đầy giường
Sân thu thoáng mát, đẫm hơi sương
Giữa đêm nghe tiếng chày xa vẳng
Ngọn quế vương đầy ánh nguyệt buông.

Phương Hà phỏng dịch
* * *
Trăng

Cửa hờ chỏng sách đèn soi
Đêm thu sân vắng mát trời trăng sao
Tiếng chày ai vọng xóm nào
Rung cành hoa quế cồn cào vầng trăng

Trầm Vân
* * *
月
半窗燈影滿床書，
露滴秋庭夜氣虛。
睡起砧聲無覓處，
木樨花上月來初。

Nguyệt

Bán song đăng ảnh mãn sàng thư,
Lộ trích thu đình dạ khí hư.
Thụy khởi châm thanh vô mịch xứ,
Mộc tê hoa thượng nguyệt lai sơ.

Dịch Nghĩa: Trăng

Cửa sổ nửa khép nửa mở, ánh đèn chiếu chiếc gường để đầy sách
Sương rơi ngoài sân khiến đêm thu như hư ảo
Mới thức dậy đã nghe tiếng chày giặt giũ không biết từ nơi đâu
Trăng vừa lên nằm trên cành hoa quế

Dịch Thơ:
Trăng

Chỏng sách đèn soi nửa cửa hờ
Đêm thu sân lạnh phủ sương mờ
Vẳng đâu tỉnh giấc chày ai vọng
Cánh quế đùa hương đón trăng tơ.

Quên Đi

* Xin bàn thêm về câu:Bán song đăng ảnh mãn sàng thư
Theo như tựa bài thơ là Nguyệt, ý của câu trên có thể là:
 Qua cửa sổ nửa khép nửa hở, ánh trăng như ngọn đèn chiếu vào chiếc giường đầy sách.

* * *
Trăng

Cửa hé đèn soi sách lộ bày
Sân thu đêm ảo hạt sương bay
Vẳng xa chày nện trong thanh vắng
Vắt vẻo trăng treo ngọn quế ngoài

Kim Phượng