Còn Lại Những Gì

  (Má  lúc 16 tuổi)

Đầu tháng 9, khí hậu chuyển mùa, xuân vừa chạm ngõ. Ngoài trời lất phất mưa, mưa của nhung nhớ, mưa giăng mắc trên nỗi buồn người xa xứ không còn Má.

Ngày ấy,

Bên kia một dòng sông nhỏ, nơi ấy có sự gặp gỡ từ hai người xa lạ, chắp mối lương duyên. Lúc ấy, tóc Má còn xanh, cô gái hồn nhiên, đơn sơ, mộc mạc với sắc đẹp của người gái quê 16, bước lên thuyền hoa về làm dâu út nhà nội. Tuổi mười sáu, là người nội trợ của gia đình, Má đã lo toan việc trong, ngoài.

Là dân quê, nhưng Má không chọn quanh quẩn bên ruộng đồng mà thay nghề, đổi nơi chốn và có ý định đưa con lên tỉnh thành ăn học, hầu xây đắp một tương lai rộng mở, là hoài bão Má ấp ủ.

Má chẳng quản nhọc nhằn, dời lên xã Trung Ngãi, lần lượt đưa những đứa con lớn đến tỉnh Vĩnh Long. Ba đi làm xa, còn lại Má với đàn con thơ dại bên cạnh. Một thân, một mình, vai Má trĩu nặng, quẳng gánh thay Ba.

(- Hàng trên: Anh tư Kim Thành, Ba bồng bảy Kim Hiệp, chị hai Kim Xuyến

 - Hàng bên dưới: Chị ba Kim Phương, chị năm Kim Nhi, sáu Kim Phượng trong vòng tay Má

 - Y phục của các con đều do Má vẽ kiểu và tự may lấy)

Đời người phải chăng là dòng sông nhỏ và dòng sông đời Má chẳng êm ả với hoàn cảnh chiến tranh ngày một leo thang. Cái móc thời gian khốc liệt, 1968, đã gây nên sóng gió cho dòng sông đời Má. Nhà cửa bị thiêu rụi. Một lần nữa Má chuyển về ở hẳn tại căn nhà nhỏ thuộc tỉnh Vĩnh Long, nơi Ba đã dựng lên cho các các con đang trú ngụ để theo đuổi việc học. Đây là cơ hội gia đình sum họp. Nhưng là cơ hội chật vật, chắt chiu hơn về vật chất trong cuộc sống mưu sinh. Thời gian ấy, vỏn vẹn hai năm cuối bậc Trung học của tôi. Tôi được sống trong vòng tay che chở của Má. Những ngày tháng dù không dài lâu, nhưng Má là tàng cao che bóng mát khi nắng hạ, là mái ấm ấp ủ những ngày đông. Dù thiếu thốn, vất vả, nhưng lời của ngày xưa đó, lời Má vẫn còn đó...các con muốn học tới đâu, Má lo cho học tới đó… là bao ước ao, mong con thành công, có một ngày mai, trở thành người hữu dụng cho đời. Chỉ chừng ấy lời, Má là cầu thang, từng bậc đưa con lên đỉnh cao.

Hình chụp nơi chợ Giồng Ké - 1961

(- Hàng trên: Má bồng út Kim Hữu, chị hai Kim Xuyến, chị năm Kim Nhi, chị ba Kim Phương, anh tư Kim Thành bồng em mười Kim Diệp, Ba.

- Hàng bên dưới: Em chín Kim Oanh, em tám Kim Hội, sáu Kim Phượng và em bảy Kim Hiệp)

Theo năm tháng, tóc Má đà điểm sương. Các con, đứa đã bước chân vào đời, đứa còn dưới mái học đường. Má vẫn hiền lành, dịu dàng nhưng đôi lúc nghiêm khắc với các con gìn giữ lề thói. Cứ ngỡ thời gian êm ả như thế mà trôi.

Nhưng không, 1975, dòng sông đời Má, tàn khốc hơn trước gợn sóng ba đào. Vượt qua bao nghịch cảnh trong ly loạn, Má vẫn cố gầy dựng lại. Tình yêu dành cho các con vô lường, đành chịu đựng khổ đau, cắt từng núm ruột, Má đưa con ra biển. Đưa để mà đưa. Đâu là bờ bến. Ra sao thân phận của những đứa con Má từng mang nặng đẻ đau. Và có lẽ cái đau câm nín, nhức nhối nhất của Má là rời quê cha đất tổ, sang Úc châu, định cư cùng các con. 

Có lẽ trong cảnh ngộ gặp nhiều gian nan đeo đuổi, trong một mối đau đớn vô hạn, đã hun đúc sự quả cảm. Má vẫn tròn tấm lòng người Má, trọn trái tim với Ba. Nhưng cuộc hữu duyên kỳ ngộ của Má trong kiếp phù sinh rồi cũng đến phút chia đôi, Má đành tiễn Ba về cõi vĩnh hằng. Và bốn năm sau Má đã về đoàn tụ với Ba.

Hai mươi ba năm qua rồi!

Có những hôm nhớ Má, nhìn trăng tàn sao rơi, tôi ngồi khóc như đứa trẻ.

Tôi lưu luyến một cái gì đó xa quá. Ngẫm lại, mỗi khoảnh khắc sống bên Má, không biết là đầy đủ hạnh phúc, không cảm nhận đã và từng sống trong tình yêu thương của Má. Giờ đây, cái điểm tựa vững chắc nhất cũng xa các anh chị em tôi.

Lần về thăm mộ, nén hương nghi ngút tưởng niệm. Nhìn quanh, mênh mông là đồng lúa xanh rờn, thẳng tắp. Cũng nơi này Ba Má đã một thời sinh sống, yêu thương. Cũng nơi này, giờ đây Ba Má đã yên nghỉ chung trong một nấm mộ. Công sinh thành, nghĩa dưỡng dục, mong ngày đền đáp, nhưng... Ngàn năm mây trắng...Má còn đâu, Má ở đâu?

Đã mãn phần, sao mãi nhắc nhớ! Đợi lúc nắng tàn lại tiếc nuối ngẩn ngơ! Vì sao?

Vì... “...khi nhìn hoa trái đời sau sẽ biết giá trị của cội nguồn đời trước”*, lời nhắc nhớ trong ngày tiễn đưa Má.

Má chào đời vào mùa xuân, rời khỏi cuộc đời cũng vào mùa xuân, hoa đào mùa xuân trước sân nhà con đang rực rỡ. Và con...

Đến bao giờ con có mùa xuân, Má ơi!

Kim Phượng

 24.9.2025 Lần Giỗ MáThứ 23