Tống Hữu Nhân - 送友人 - Lý Bạch (701 - 762)

Tống Hữu Nhân

Thanh sơn hoành bắc quách
Bạch thủy nhiễu đông thành
Thử địa nhất vi biệt
Cô bồng vạn lý chinh
Phù vân du tử ý
Lạc nhật cố nhân tình
Huy thủ tự tư khứ
Tiêu tiêu ban mã minh

Lý Bạch

* * *
Dịch Xuôi : Tiễn Bạn

Dãy núi xanh chắn ngang vòng tường ngoài thành mặt bắc
Dòng sông trắng bao quanh thành ở mặt đông
Từ một lần chia tay nhau ở chốn này
Chiếc thân rồi như sợi cỏ bồng lang bạt ngoài ngàn dặm xa
Lòng người đi như mây trời phiêu lãng đây đó
Tình bạn cũ theo nhau như ánh nắng tà lưu luyến vấn vương
Vẫy tay chào từ đây ta xa nhau
Tiếng ngựa lìa đàn kêu nghe thê thiết

Tiễn Bạn
Mỗi chữ, mỗi tình, tình tôi, gửi người

Núi xanh ngoài quách bắc,
Sông trắng quanh thành đông.
Từ một lần chia cách ,
Là muôn dặm cỏ bồng.
Người đi mây tối nổi ,
Bạn cũ nắng chiều vương.
Tay vẫy chào từ biệt ,
Ngựa kêu nghe xé lòng.

Seeing Off A Friend
Red Pine - Poems Of The Masters

Dark hills stretch beyond the north rampart
Clear water circles the city's east wall
From this place where farewell begins
A tumbleweed leaves on a thousand-mile journey
Drifting clouds in a traveler's thought
The setting sun in an old friend's heart
As we wave and say goodbye
Our parting horses neigh

Phạm Khắc Trí
31/05/2014
* * *
Thầy kính mến
Em xin cảm ơm thầy cho em được tiếp nối dòng thơ của thầy giảng dịch
Kính chúc thầy cuối tuần vui khoẻ
Em Kim Oanh

Tiễn Bạn

Thành bắc núi xanh bao bọc
Vòng quanh sông trắng chảy dọc mặt đông
Chốn này từ biệt đôi lòng
Chiếc thân như sợi cỏ bồng bềnh trôi
Ngàn trùng phiêu lãng mây trời
Luyến lưu vương vấn bạn tôi chiều tà
Chia tay từ tạ…biệt xa
Thê lương ngựa hí kêu ca xé lòng

Kim Oanh
1/6/2014

* * *
送友人 TỐNG HỮU NHÂN
青山橫北郭， Thanh sơn hoành bắc quách,
白水繞東城。 Bạch thủy nhiễu đông thành.
此地一為別， Thử địa nhất vi biệt,
孤蓬萬里征。 Cô bồng vạn lý chinh.
浮雲游子意， Phù vân du tử ý,
落日故人情。 Lạc nhật cố nhân tình.
揮手自茲去， Huy thủ tự tư khứ,
蕭蕭班馬鳴。 Tiêu tiêu ban mã minh.
李白                 Lý Bạch.

Chú Thích:

Hoành: là Ngang. Ở đây được sử dụng như Động Từ, có nghĩa là : Nằm Vắt Ngang.

Nhiễu: là Vòng quanh, uốn quanh.

Cô Bồng: Cỏ Bồng, là loại cỏ nhẹ, khi khô thì bay theo gió, nên Cô Bồng là Cọng cỏ Bồng lẻ loi, cô độc.

Tiêu Tiêu: Diễn tả tiếng ngưa hí một cách bi ai. Từ nầy lấy tích ở Kinh Thi, chương Xa Công, có câu " Tiêu Tiêu Mã Minh "蕭蕭馬鳴.

Ban Mã: Ở đây không phải là Ngựa Rằn, vì Ngựa Rằn là 斑馬( có bộ VĂN 文 ở giữa chữ Ban để chỉ Cái Vằn trên mình ngựa ). Còn đây là BAN MÃ 班馬, chữ Ban có bộ ĐAO 刂（刀） ở giữa để chỉ ý Tách rời ra, nên Ban Mã ở đây có nghĩa là : Ngựa Lìa Đàn.

Nghĩa Bài Thơ:

Dãy núi xanh nằm vắt ngang qua phía bắc của thành quách, và dòng nước trắng xóa thì uốn quanh phía đông thành. Chính nơi nầy, ta cùng bạn tiễn biệt nhau, bạn nhẹ nhàng bay bổng như cánh cỏ bồng cô đơn ra ngoài ngàn dặm. Đám mây trôi nổi dật dờ kia như ý của người du tử không biết sẽ đi về đâu, còn tình của ta đối với bạn thì như vầng kim ô sắp tắt mà ánh nắng còn lưu luyến mãi trên đồi. Vẫy tay nhau từ đây giã biệt, hai con ngựa như cũng cãm thông với nỗi buồn ly biệt của con người mà cất lên tiếng hí vang vang buồn bã.

Bài thơ nầy nổi tiếng bất hũ với 2 câu :

Phù vân du tử ý,

Lạc nhật cố nhân tình.

.... để chỉ sự lang bạc không định hướng của người du tử và tình cảm quyến luyến của cố nhân như ánh nắng chiều còn lưu luyến mãi với buổi hoàng hôn!

Diễn Nôm: Tiễn Bạn

Núi xanh vòng phía bắc,

Nước chảy uốn thành đông.

Nơi đây ta giã biệt,

Ngàn dặm cánh cỏ bồng.

Phù vân ý du tử,

Nắng luyến tình cố nhân.

Vẫy tay nhau giã biệt,

Thê lương ngựa hí rân.

Lục bát :

Núi xanh vòng phía bắc thành,

Bên đông dòng nước uốn quanh lượn lờ.

Nơi nầy giả biệt bạn thơ,

Cỏ bồng vạn dặm,dật dờ biết đâu.

Ý người mây trắng ngàn thâu,

Tình tôi quyến luyến nghe sầu hoàng hôn.

Vẫy tay giả biệt chiều hôm,

Thê lương tiếng ngựa buồn buồn hí vang!

Đỗ Chiêu Đức

* * *

Thưa Thầy và các bạn,

Phương Hà đọc bài TỐNG HỮU NHÂN do Thầy gởi đến và được anh Chiêu Đức diễn giải tỉ mỉ, cảm thấy thật cảm phục. PH cố gắng dịch mà không sao diễn tả được một phần cái hay của nguyên tác và cũng rất khó bám sát với nguyên tác. .Sửa tới sửa lui vẫn chưa ưng ý, PH đành gởi bài phỏng dịch này đến Thầy và các bạn, mong được góp ý cho hoàn thiện hơn. Xin cám ơn Thầy và các bạn:

Bài phỏng dịch

I- Thơ Đường Luật: Tiễn Bạn
 
Xanh xanh núi chắn ngang thành bắc
Trắng xóa sông nằm ôm phía đông
Kẻ ở phương trời, lòng quyến luyến
Người theo cánh gió, ý phiêu bồng
Mây trôi, bạn tiếp đời lang bạt
Chiều xuống, ta ôm nỗi nhớ nhung
Giã biệt nhau đây, sầu chất ngất
Thê lương, ngựa hí giọng trầm ngân...

Phương Hà

II- Thơ Ngũ ngôn: Tiễn Bạn

Thành bắc, chắn núi xanh
Phía đông, lượn sông trắng
Nơi đây từ biệt bạn
Nhẹ xa như cỏ bồng
Người đi, bước phân vân
Kẻ ở, tình quyến luyến
Chia tay, sầu dâng nghẹn
Ngựa hí, giọng buồn ngân.

Phương Hà
* * * 
Tiễn Bạn

Non xanh một dãy xây thành bắc
Dòng nước lững lờ uốn lượn đông
Phiêu bạc bốn phương đời lữ khách
Lang thang ngàn dặm kiếp thân bồng
Lòng người trôi dạt như mây trắng
Tình bạn vấn vương tợ ráng hồng
Tay vẩy chào nhau người mỗi ngả
Lạc đàn tiếng ngựa não nùng trông

Kim Phượng